VIRUS ETIOLOGIYALI JIGAR SIRROZI BILAN XASTALANGANLARDA BA`ZI LABORATOR O`ZGARISHLARNING AHAMIYATI
Keywords:
jigar sirrozi, HCV virusli gepatit, gepatosellyulyar karsinoma, surunkali kasallik.Abstract
Virusli gepatit В, С, D jigar sirrozining asosiy sabablaridan biri bo`lib hisoblanadi. Virusli gepatit B va C surunkali infeksiyasi tufayli 15-26 % holatlarda jigar sirrozi (JS) rivojlanadi [1]. JS va gepatosellyulyar karsinoma 90-95 % holatlarda surunkali jigar kasalliklari oqibatida o`limning sababchisi hisoblanadi [2].
Har yili jigar sirrozi tufayli 2 mln kishi va jigar saratoni oqibatida 788 ming inson hayotdan ko`z yumadi [3,4]. JS tufayli eng yuqori o`lim ko`rsatkichi Moldaviya, Egipt, Mongoliya davlatlarida aniqlangan bo`lib, hozirgi kunda ushbu ko`rsatkich Rossiya, Buyuk Britaniya va Markaziy Osiyoda ham ortmoqda [5].
Ilmiy tadqiqotlarda aniqlanishicha, surunkali gepatit C oqibatida JS asosan 50 yoshdan keyin rivojlanadi va asosan HCV 1b genotipida JS rivojlanish xavfi yuqori hisoblanadi [6,7,8]. Boshqa ilmiy izlanishlarda aniqlanishicha, JS rivojlanish xavfi HCV turli genotiplarida bir xil hisoblanadi. Samarqand viloyatida ham asosan HCV etiologiyali JSda HCV 1b genotipi aniqlandi [9,10,11].
References
1. Еналеева Д.Ш., Фазылов В.Х., Созинов А.С. Хронические вирусные гепатиты В, С и D. М.: ГЭОТАР-Медиа, 2015. С. 42–86.
2. Ильченко Л.Ю., Кожанова Т.В., Сарыглар А.А. Гепатоцеллюлярная карцинома в исходе хронической дельта-инфекции: материалы 18-го конгресса «Гепатология сегодня» // Приложение РЖГГК. 2013. Т. 23. № 1. С. 66.
3. Ильченко Л.Ю., Кожанова Т.В., Сарыглар А.А. Гепатоцеллюлярная карцинома в исходе хронической дельта-инфекции: материалы 18-го конгресса «Гепатология сегодня» // Приложение РЖГГК. 2013. Т. 23. № 1. С. 66.
4. Asrani S.K., Devarbhavi H., Eaton J., Kamath P.S. Burden of liver diseases in the world. J. Hepatol. 2019; 70(1): 151–171.
5. Mokdad A.A., Lopez A.D., Shahraz S., Lozano R., Mokdad A.H., Stanaway J. et al. Liver cirrhosis mortality in 187 countries between 1980 and 2010: a systematic analysis. BMC Med. 2014; 12: 145.
6. Ташполотова А.Ш., Суранбаева Г.С., Мурзакулова А.Б. ЦИРРОЗ ПЕЧЕНИ И ЕГО РАСПРОСТРАНЕННОСТЬ В КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКЕ // Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований. 2019. № 6. С. 63-67.
7. Rabimkulovna S. G., Xudoyberdievich Z. S., Farmanovna I. E. THE IMPORTANCE OF CYTOKINES IN PATIENTS WITH CIRRHOSIS OF THE LIVER OF VIRAL ETIOLOGY //CAHIERS MAGELLANES-NS. – 2024. – Т. 6. – №. 2. – С. 3802-3807.
8. Шифф Ю.Р., Соррел М.Ф., Мэддрей У.С. Болезни печени по Шиффу. Вирусные гепатиты и холестатические заболевания печени (Перевод с английского под редакцией акад. РАМН Ивашкина В.Т., Климовой Е.А., Никитина И.Г., Широковой Е.Н.). М.: ГЭОТАР-Медиа, 2013. С. 164–335.
9. Шодиева Гульзода Рабимкуловна Роль цитокинов у больных циррозом печени вирусной этиологии // Вестник науки и образования. 2020. №10-4 (88).
10. Rabimkulovna S. G. Value of ultrasonic elastometry in diagnosis of chronic liver diseases. – 2022.
11. Rabimkulovna S. G., Bekpulatovna F. S. Virus Etiologiyali Jigar Sirrozida Fibroskan Natijalari //Miasto Przyszłości. – 2024. – Т. 50. – С. 566-569.