PERIODONTIT VA UNING OG‘IZ BO‘SHLIG‘IGA TA’SIRI

Authors

  • Rahmonov Abdulaziz Azamat oʻgʻli Samarqand davlat tibbiyot universiteti, Stomatologiya fakultetining 2-bosqich talabasi Author

Keywords:

Periodontit, og‘iz bo‘shlig‘i, yallig‘lanish, bakterial infeksiya, tish atrofidagi to‘qimalar, suyak degradatsiyasi, parodont to‘qimalari, diagnostika, terapiya, profilaktika, immun javob, mikrobiologiya, sistemali kasalliklar, surunkali yallig‘lanish, stomatologiya, parodontologiya

Abstract

Periodontit — bu tish atrofidagi to‘qimalarning surunkali yallig‘lanishi bo‘lib, u asosan bakterial infeksiya natijasida yuzaga keladi va tishlarni qo‘llab-quvvatlovchi suyak va yumshoq to‘qimalarning degradatsiyasiga olib keladi. Ushbu kasallik nafaqat lokal og‘iz bo‘shlig‘ining sog‘lig‘iga salbiy ta’sir ko‘rsatadi, balki butun organizmda yallig‘lanish jarayonlarini faollashtirib, sistemali kasalliklar rivojlanishiga ham sababchi bo‘lishi mumkin. Periodontitning patogenezi, diagnostikasi, va davolash usullari ko‘plab tadqiqotlarning markazida turadi. Ushbu maqolada periodontitning og‘iz bo‘shlig‘idagi o‘ziga xos o‘zgarishlari, uning sababchi omillari, shuningdek, kasallikning tizimli ta’sirlari va og‘iz bo‘shlig‘ini saqlashda samarali profilaktika va terapiya usullari tahlil qilinadi. Shuningdek, periodontit bilan bog‘liq yallig‘lanish mexanizmlari, immun javob, va mikrobiologik omillar ham ko‘rib chiqiladi. Maqola zamonaviy ilmiy ma'lumotlar va klinik tadqiqotlar asosida tuzilgan bo‘lib, stomatologlar, parodontologlar va tibbiyot sohasidagi mutaxassislar uchun foydali manba hisoblanadi 

References

1. Bartold, P.M., & Van Dyke, T.E. (2019). Periodontitis: a host-mediated disruption of microbial homeostasis. Nature Reviews Immunology, 19(1), 49-58. (pp. 50-55)

2. Graves, D. (2008). Cytokines that promote periodontal tissue destruction. Journal of Periodontology, 79(8), 1585-1591. (pp. 1586-1589)

3. Hajishengallis, G. (2015). Periodontitis: from microbial immune subversion to systemic inflammation. Nature Reviews Immunology, 15(1), 30-44. (pp. 35-40)

4. Kinane, D.F., Stathopoulou, P.G., & Papapanou, P.N. (2017). Periodontal diseases. Nature Reviews Disease Primers, 3, 17038. (pp. 2-7)

5. Pihlstrom, B.L., Michalowicz, B.S., & Johnson, N.W. (2005). Periodontal diseases. The Lancet, 366(9499), 1809-1820. (pp. 1812-1815)

6. Sanz, M., Herrera, D., Kebschull, M., Chapple, I.L.C., Jepsen, S., & Berglundh, T. (2020). Treatment of stage I-III periodontitis — the EFP S3 level clinical practice guideline. Journal of Clinical Periodontology, 47(S22), 4-60. (pp. 10-20)

7. Shaddox, L.M., & Walker, C. (2010). Genetic and inflammatory profiles of aggressive periodontitis. Periodontology 2000, 53(1), 89-101. (pp. 90-95)

8. Tonetti, M.S., & Jepsen, S. (2013). Periodontal health and systemic diseases. Periodontology 2000, 62(1), 7-10. (pp. 7-9)

9. Tonetti, M.S., Greenwell, H., & Kornman, K.S. (2018). Staging and grading of periodontitis: Framework and proposal of a new classification and case definition. Journal of Periodontology, 89(S1), S159-S172. (pp. S160-S165)

10. Karimova, F.Sh., & Turgunov, S.S. (2017). Og‘iz bo‘shlig‘idagi periodontit va uning davolash usullari. Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Ilmiy Axborotnomasi, 12(3), 45-52. (pp. 47-50)

11. Mirzaev, A.K., & Abdullaeva, D.M. (2018). Periodontal kasalliklarni davolashda zamonaviy yondashuvlar. Toshkent Stomatologiya Jurnali, 7(2), 23-30. (pp. 25-28)

12. Rustamova, N.N., & Islomov, M.T. (2019). Periodontit diagnostikasi va davolashda biokimyoviy metodlar. Tibbiyot va Farmatsiya Ilmiy Jurnali, 4(1), 17-24. (pp. 18-21)

13. Akhmedov, R.A., & Mamatov, Sh.T. (2020). Og‘iz bo‘shlig‘ining surunkali yallig‘lanish kasalliklari: Periodontit. O‘zbekiston Tibbiyot Jurnali, 9(5), 60-68. (pp. 62-66)

14. Karimova, D.D., & Tursunov, B.E. (2021). Periodontit va uning og‘iz bo‘shlig‘iga ta’siri. O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni Saqlash Vazirligi Ilmiy Axborotnomasi, 15(2), 10-18. (pp. 12-15)

Downloads

Published

2025-09-14