LINGUA-FRANKA DAVRIDA INGLIZ TILINING ROLI: YUKSALISHMI YOKI YO‘QOLISH XAVFIMI?

Authors

  • Xudayqulova Madina Jo’rabek qizi Samarqand davlat chet tillari instituti, Narpay xorijiy tillari fakulteti, Xorijiy til va adabiyoti: Ingliz tili yo’nalishi 2-kurs talabasi Author

Keywords:

ingliz tili, lingua franca, globalizatsiya, lingvistik imperializm, ko‘ptillilik, madaniy identitet, til siyosati, globallashuv, til tengsizligi

Abstract

Ushbu maqolada ingliz tilining hozirgi globallashuv davrida lingua franca sifatidagi o‘rni, uning ijobiy va salbiy oqibatlari sotsiologik va lingvistik nuqtayi nazardan tahlil etiladi. Muallif ingliz tilining xalqaro muloqot, fan, ta’lim, texnologiya va diplomatiyadagi yetakchi o‘rnini tarixiy va iqtisodiy omillar bilan bog‘laydi. Shu bilan birga, tilning haddan tashqari global maqomga chiqishi natijasida mahalliy tillarning yo‘qolish xavfi, madaniy identitetning so‘nishi va lingvistik xilma-xillikning kamayishi kabi muammolar yoritiladi. Maqola “lingua franca paradoksi” tushunchasiga e’tibor qaratib, ingliz tili yuksalish ramzimi yoki tillar xilma-xilligiga xavfmi, degan savol atrofida ilmiy tahlil yuritadi. Xulosa sifatida, ingliz tilini o‘rganish bilan birga milliy tillarni asrab-avaylash va ko‘ptillilikni rivojlantirish global muvozanatning yagona yo‘li sifatida ta’kidlanadi.

References

1. Crystal, D. (2003). English as a Global Language. Cambridge University Press.

2. Graddol, D. (2006). English Next. British Council.

3. Phillipson, R. (1992). Linguistic Imperialism. Oxford University Press.

4. Jenkins, J. (2007). English as a Lingua Franca: Attitude and Identity. Oxford University Press.

5. Pennycook, A. (2010). Language as a Local Practice. Routledge.

6. Seidlhofer, B. (2011). Understanding English as a Lingua Franca. Oxford University Press.

7. Widdowson, H. G. (2015). The Ownership of English. TESOL Quarterly, 49(2), 208–230.

8. Nettle, D., & Romaine, S. (2000). Vanishing Voices: The Extinction of the World’s Languages. Oxford University Press.

9. Shoazimov, S. (2018). Til siyosati va globallashuv muammolari. Tashkent: Fan nashriyoti.

10. Uzbek National Encyclopedia (2022). Ingliz tili va global aloqa. Tashkent: O‘zbekiston Milliy Ensiklopediyasi nashriyoti.

11. House, J. (2014). English as a Global Lingua Franca: A Threat to Multilingualism? Journal of Sociolinguistics, 18(4), 556–578.

Downloads

Published

2025-11-08