“ALGORITMIK ONG VA GLOBAL SIYOSAT: SUN’IY INTELLEKT DIPLOMATIYANING YANGI SUB’EKTI SIFATIDA”
Keywords:
algoritmik ong, sun’iy intellekt, diplomatik etika, global boshqaruv, raqamli suverenitetAbstract
Ushbu maqola sun’iy intellekt (SI) texnologiyalarining xalqaro siyosatdagi sub’ektiv rolini, ya’ni uni nafaqat vosita, balki diplomatik faoliyatning faol ishtirokchisi sifatida o‘rganadi. XXI asrda siyosiy qarorlar qabul qilish jarayonlarida algoritmik tizimlar inson omiliga teng darajada ta’sir ko‘rsata boshladi. Shu bois “algoritmik ong” tushunchasi — diplomatiya, muzokara, xavf prognozi va axborot xavfsizligidagi yangi tahliliy paradigma sifatida maydonga chiqmoqda. Tadqiqotda BlueDot, ENISA, CERN va BMTning SI bo‘yicha platformalari misolida algoritmik ongning real ta’sir mexanizmlari tahlil qilinadi. Maqola yakunida “AI–Diplomatik etika kodeksi” va global raqamli suverenitet tushunchasining zarurati haqida xulosalar beriladi.
References
1. Brayn, J.J. & Winfield, A.F.T. (2017). Standardizing Ethical Design for Artificial Intelligence and Autonomous Systems. Computer, 50(5), 116–119.
2. Floridi, L. (2018). The Logic of Information: A Theory of Philosophy as Conceptual Design. Oxford University Press.
3. Coeckelbergh, M. (2020). AI Ethics. MIT Press.
4. Nye, J. (2020). Do Morals Matter? Presidents and Foreign Policy from FDR to Trump. Oxford University Press.
5. United Nations (2023). AI for Good Global Summit Report. Geneva.
6. ENISA (2022). Artificial Intelligence Cybersecurity Challenges. Brussels.
7. IOM (2023). Migration and AI Predictive Models. Geneva.
8. NASA (2024). AI in Space Diplomacy and Earth Observation. Washington, D.C.
9. Bostrom, N. (2016). Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies. Oxford University Press.
10. Thaler, R. & Sunstein, C. (2021). Nudge: Improving Decisions about Health, Wealth, and Happiness. Penguin Books.

