SQL SERVERDA CHEKLANISHLAR
Keywords:
SQL Server, constraints, cheklovlar, NOT NULL, UNIQUE, PRIMARY KEY, FOREIGN KEY, CHECK, DEFAULT, ma’lumotlar yaxlitligi, ma’lumotlar bazasi, CREATE TABLE, ALTER TABLE, referensial yaxlitlikAbstract
Ushbu maqola SQL Server ma’lumotlar bazasi boshqaruv tizimidagi cheklovlar (constraints) mavzusiga bag‘ishlangan. Ma’lumotlar bazasining asosiy vazifalaridan biri bu —yaxlitlik, aniqlik va ishonchlilikni ta’minlashdir. Cheklovlar ma’lumotlar ustida avtomatik ravishda nazorat o‘rnatib, noto‘g‘ri yoki nomaqbul qiymatlar kiritilishini oldini oladi. Ushbu maqolada cheklovlarning asosiy turlari —NOT NULL, UNIQUE, PRIMARY KEY, FOREIGN KEY, CHECK, DEFAULT —haqida batafsil ma’lumot beriladi. Har bir cheklov misollar bilan tushuntiriladi, shuningdek, ularning qanday holatlarda qo‘llanilishi haqida izohlar beriladi. Maqolaning maqsadi —dasturchilar, talaba va ma’lumotlar bazasi administratorlariga SQL Server muhitida cheklovlar yordamida ma’lumotlar sifati va yaxlitligini qanday ta’minlash mumkinligini o‘rgatishdan iborat. Shuningdek, maqola amaliy misollar orqali nazariy bilimlarni mustahkamlashga xizmat qiladi.
References
Tojimamatov I. Evolyutsion hisoblash va uning turlari// Tadqiqotlar. –2025. –No53. –B. 10–15. https://scientific-jl.org/tad/article/view/9744
2.Tojimamatov I. Sun’iy intellektning O‘zbekistonda rivojlanish tendensiyalari// Tadqiqotlar. –2025. –No53. –B. 30–36.https://scientific-jl.org/tad/article/view/9758
3.Elmasri R., Navathe S. – Fundamentals of Database Systems, 7th Edition. Pearson, 2015.
4.Paul Randal, Kimberly Tripp – SQL Server Backup and Restore, Microsoft Press, 2020.
5.William Stanek – SQL Server 2019 Administration Inside Out, Microsoft Press, 2020.
6.Redgate – SQL Backup Best Practices, Redgate Publishing, 2021.
7.Nurmamatovich, T. I., & Azizjon o’g, N. A. Z. (2024). The SQL server language and its structure. American Journal of Open University Education, 1(1), 11-15.
8.Nurmamatovich, T. I. (2024). MY SQL MISOLIDA LOYIHA YARATISH. Ta'limda raqamli texnologiyalarni tadbiq etishning zamonaviy tendensiyalari va rivojlanish omillari, 31(2), 82-90.
9.Tojimamatov I. Munosabatlar ustidagi amallar// Obrazovanie, nauka i innovatsionnye idei v mire. –2025. –No61. –B. 22–28.https://scientific-jl.org/obr/article/view/10251
10.Tojimamatov I. TOAD Data Modeler yordamida ma’lumotlar bazasini loyihalash va optimallashtirish// Ta'lim innovatsiyasi va integratsiyasi. –2025. –No38. –B. 40–45.https://journal-web.uz/index.php/06/article/view/393
