YOSH BOLALARDA TISH KASALLIKLARI
Keywords:
Tish kariyesi, Pulpit Periodontit, Periostit Abstsess, Flegmon Osteomiyelit, Limfadenit, Odontogen yallig‘lanish, Noodontogen yallig‘lanish,Yuz yumshoq to‘qimalari, Jag‘ atrofidagi anatomik oraliqlar, Infeksiya tarqalishi, Giperergik reaksiya, Gipoergik reaksiyaAbstract
Mazkur maqolada bolalar stomatologik kasalliklari, xususan, kariyes va uning asoratlari — pulpit, periodontit, periostit, osteomiyelit, abscess va flegmonalar —ning etiologiyasi, klinik kechishi va organizmga ta’siri ilmiy tahlil qilinadi. Bolalar organizmida yuzaga keladigan odontogen va noodontogen yallig‘lanish kasalliklarining patogenezi, ularning tarqalish yo‘llari va immunologik xususiyatlari keng yoritilgan. Muallif yallig‘lanish jarayonlarining mahalliy va umumiy belgilari, ularning yoshga xos klinik ifodasi hamda bola organizmining morfofunksional xususiyatlari ta’sirida namoyon bo‘lishini ta’kidlaydi. Ayniqsa, gigiyenik holat, mikroelementlar (ftor, kaltsiy, fosfor, rux) yetishmovchiligi, ovqatlanish odatlari va suv tarkibi kabi tashqi omillarning kariyes patogenezida tutgan o‘rni asosli misollar bilan tahlil etilgan. Shuningdek, sut tishlarining anatomik va fiziologik o‘ziga xosligi, bolalarda yallig‘lanishning tez tarqalishi va og‘ir kechishi kabi holatlar stomatologik amaliyot uchun muhim diagnostik va terapevtik yo‘nalishlarni belgilashga xizmat qiladi. Maqola bolalar orasida keng tarqalgan stomatologik kasalliklar bo‘yicha chuqur tahlil va amaliy tavsiyalarni o‘z ichiga olgan bo‘lib, pediatrik stomatologiya sohasi uchun muhim ilmiy manba hisoblanadi.
References
1. Tojiev A.A. “Bolalar stomatologiyasi”. Toshkent: TTA nashriyoti, 2017.
2. Karimov R.A., Juraev I.R. “Yuz-jag‘ sohasining infeksion kasalliklari”. Toshkent: O‘zMU, 2019.
3. Nasirov O.T. “Pediatriyada yuqumli kasalliklar”. Samarqand: SamTI nashriyoti, 2020.
4. World Health Organization. “Oral Health in Children”. WHO Technical Report Series. Geneva, 2018.
5. Малышева И.Ю., Короткова Н.Б. “Гнойно-воспалительные заболевания челюстно-лицевой области у детей”. Москва: Медицина, 2016.
6. Абакумов М.М., Лобачев А.М. “Хирургическая стоматология детского возраста”. Санкт-Петербург: СпецЛит, 2015.
7. Nurmatov S.B. “Bolalarda immun tizimining xususiyatlari va yiringli yallig‘lanishlar”. Toshkent: Ilm Ziyo, 2018.
8. Golub L.M., Greenwald R.A. “Inflammation in Pediatric Dentistry: Mechanisms and Clinical Management”. Pediatric Clinics of North America, 2017; 64(6): 1101–1120.
9. Мамедов А.Р., Ахвердиева Э.Э. “Клиника, диагностика и лечение гнойных заболеваний челюстно-лицевой области у детей”. Баку: Элм, 2020.
10. Mukhiddinov A.S. “O‘zbekistonda bolalarda yuz-jag‘ yallig‘lanishlarining zamonaviy davolash usullari”. Toshkent: TTA Ilmiy maqolalar to‘plami, 2021.
11. American Academy of Pediatric Dentistry. “Guidelines on Management of Pediatric Oral Infections”. AAPD, 2019.
12. Glick M., Feretti G.A. “Dental Management of the Medically Compromised Patient”. Elsevier, 2021.
13. Афанасьев Ю.А. “Иммунные особенности детского организма при воспалительных процессах”. Москва: ГЭОТАР-Медиа, 2020
