ALOHIDA YORDAMGA MUHTOJ SHAXSLARNI INKLYUZIV TA'LIM KONSEPSIYASINING MOHIYATI VA ASOSIY QOIDALARI
Keywords:
Inklyuziv ta'lim , imkoniyati cheklangan bolalar, maxsus ehtiyojlar, shaxsiy yondashuv, ijtimoiy integratsiya, teng imkoniyatlar, ta'limda farqlilik, pedagogik tamoyillar, qo‘llab-quvvatlash tizimlari, ta'lim sifati, ta'lim muassasalari, assistiv texnologiyalar, maxsus o‘qitish metodlariAbstract
Ushbu maqolada alohida yordamga muhtoj bolalar uchun inklyuziv ta'lim konsepsiyasining mohiyati va asosiy qoidalari batafsil yoritilgan. Inklyuziv ta'lim — barcha bolalar, shu jumladan imkoniyati cheklangan bolalar, teng ta'lim olish imkoniyatlariga ega bo‘lishini ta'minlashni maqsad qiladi. Maqolada inklyuziv ta'limning asosiy tamoyillari, shuningdek, farqlilikni qabul qilish, shaxsiy yondashuv, ijtimoiy integratsiya va qo‘llab-quvvatlash tizimlarining muhimligi haqida so‘z yuritiladi. Inklyuziv ta'limning ijtimoiy, pedagogik va ta'lim sifatini oshirishdagi afzalliklari hamda qiyinchiliklari ko‘rib chiqiladi. Maqola, ta'lim tizimida imkoniyati cheklangan bolalarning to‘liq rivojlanishini ta'minlashda inkluziv yondashuvning ahamiyatini o‘rganadi.References
1. UNESCO (2005) – "Education for All: The Quality Imperative".
Ushbu hisobot inklyuziv ta'limning global ahamiyatini va ta'lim tizimlarida inklyuziv yondashuvni qanday amalga oshirish zarurligini ta'kidlaydi.
2. Ainscow, M., & Booth, T. (2002) – "The Index for Inclusion: Developing Learning and Participation in Schools".
Bu kitob inklyuziv ta'limni rivojlantirishda qo‘llaniladigan metodlar, prinsiplar va ta'lim muassasalarida o‘quvchilarning ishtirokini kengaytirish strategiyalarini o‘z ichiga oladi.
3. Dyson, A., & Millward, A. (2000) – "Schools and Special Needs: Issues of Innovation and Inclusion".
Maxsus ehtiyojlarga ega bolalar uchun inklyuziv ta'lim tizimining afzalliklari va qiyinchiliklarini o‘rganadi.
4. Tomlinson, C.A. (2001) – "How to Differentiate Instruction in Mixed-Ability Classrooms".
Ushbu asar inklyuziv ta'limda turli darajadagi ehtiyojlarga ega bo‘lgan talabalarga moslashtirilgan o‘qitish metodlarini ishlab chiqishda yordam beradi.
5. Sullivan, A. (2013) – "Special Educational Needs and Inclusive Education".
Imkoniyati cheklangan bolalar uchun ta'lim tizimining inklyuziv aspektlarini va ta'lim muassasalarida maxsus ehtiyojlarga ega bolalarni qanday qo‘llab-quvvatlash kerakligini tahlil qiladi.
6. Gordon, S., & Rugg, G. (2003) – "Special Educational Needs: Theories and Practices"
Ushbu kitobda inklyuziv ta'limni tashkil etish, maxsus ehtiyojlar va farqlarga qarshi yondashuvlar haqida batafsil ma'lumotlar mavjud.
7. Florian, L. (2008) – "Inclusive Practice: What, Why and How?"
Inklyuziv amaliyotlarni o‘rganib, pedagogik yondashuvlarni va bu yondashuvlarning ta'limda qanday muvaffaqiyatlarni ta'minlashini tushuntiradi.
8. Kozleski, E. B., & Waitoller, F. R. (2010) – "Examining the Role of Inclusion in Educational Reform".
Inklyuziv ta'limning ta'lim islohotlaridagi rolini va ta'lim tizimlarini o‘zgartirishdagi o‘rni haqida muhokama qiladi.
9. Hornby, G. (2014) – "Inclusive Education for the 21st Century".
Zamonaviy dunyoda inklyuziv ta'limni qanday amalga oshirish va shu jarayonda pedagogik yondashuvlar qanday o‘zgarganligini tahlil qiladi.
