BOSHLANG‘ICH SINF O‘QUVCHILARIDA TANQIDIY FIKRLASH KO‘NIKMASINI SHAKLLANTIRISH: AMALIY YONDASHUV
Keywords:
fikrlash ko‘nikmalari, amaliy yondashuv, o‘quvchilarda tafakkurni rivojlantirish, savol-javob usuli, faol o‘qitish metodlari, muammo asosida o‘qitish, dars jarayonida fikrlash, ijodiy va tanqidiy tafakkur, pedagogik innovatsiyalar.Abstract
Ushbu maqolada boshlang‘ich ta’lim bosqichida o‘quvchilarda tanqidiy fikrlash ko‘nikmasini shakllantirish masalasi yoritilgan bo‘lib, aynan bu yosh davrining psixologik va pedagogik xususiyatlari inobatga olingan holda amaliy yondashuvlar taklif etiladi. Tanqidiy fikrlash bugungi globallashuv va raqamli texnologiyalar asrida shaxsiy va ijtimoiy muvaffaqiyat uchun zarur bo‘lgan asosiy kompetensiyalardan biri hisoblanadi.Shuning uchun bu ko‘nikmani maktab ta’limining ilk bosqichidanoq shakllantirish dolzarb masalalardan biridir. Maqolada tanqidiy fikrlash tushunchasi, uning asosiy komponentlari (tahlil qilish, solishtirish, baholash, xulosa chiqarish, qaror qabul qilish) haqida qisqacha nazariy ma’lumot berilgan. Shuningdek, boshlang‘ich sinf o‘quvchilari yoshiga mos metodik yondashuvlar, didaktik usullar, guruhli ishlar, muammo asosida o‘qitish va savol-javob texnikalarining afzalliklari amaliy misollar bilan ko‘rsatib berilgan.
References
1. Paul, R., & Elder, L. (2012). The Miniature Guide to Critical Thinking: Concepts and Tools. Foundation for Critical Thinking.
2. Dewey, J. (1933). How We Think. D.C. Heath and Company. (Tarjimasi asosida foydalanilgan)
3. Ennis, R. H. (2011). Critical Thinking: A Streamlined Conception. Teaching Philosophy, 14(1), 5–24.
4. Gershunsky, B. S. (1998). Falsafa, pedagogika va innovatsiyalar. Moskva: Pedagogika nashriyoti.
5. Q. Yo‘ldoshev. (2020). Zamonaviy pedagogik texnologiyalar va tanqidiy fikrlash. Toshkent: “Fan va texnologiya” nashriyoti.
6. M. Juraeva. (2021). Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida tanqidiy fikrlashni shakllantirish metodikasi. Ilmiy maqola. // “Ta’lim va innovatsiya” jurnali, №3, 45–49-betlar.
7. S. Juraev. (2019). Muammoli ta’lim – tanqidiy tafakkur garovi. // “Boshlang‘ich ta’lim” jurnali, №2.
8. G. Tursunova. (2022). O‘quvchilarda mustaqil va tanqidiy fikrlashni shakllantirish metodikasi. // “Pedagogika va psixologiya” ilmiy-amaliy jurnali, №1.
9. M. Shodmonqulova. (2020). Savol-javob asosida o‘qitish – faol tafakkur omili. // “Yangi O‘zbekiston ta’limi” jurnali, №4.
10. O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi. (2023). Boshlang‘ich ta’lim metodikasi bo‘yicha uslubiy qo‘llanma. Toshkent: XTV nashriyoti.
11. Zamonaviy pedagogik texnologiyalar: o‘quv qo‘llanma / Tahrir hay’ati: M. Jo‘raev va boshqalar. – Toshkent: O‘qituvchi, 2020.
12. Sharopova, Z. (2025). TANQIDIY FIKRLASH VA MUSTAQIL FIKRLASH DIALEKTIKASI. " ПЕДАГОГИЧЕСКАЯ АКМЕОЛОГИЯ" международный научно-методический журнал, 4(21).
