QANDLI DIABETDA OG‘IZ BO‘SHLIG‘I MIKROFLORASI VA METABOLIK O‘ZGARISHLAR
Keywords:
Qandli diabet, og‘iz bo‘shlig‘i, mikroflora, mikrobiota, dysbioz, metabolik o‘zgarishlar, yallig‘lanish, bakterial diversitet, patogenez, klinik diagnostika, terapiya, og‘iz sog‘ligi, diabet asoratlari.Abstract
Qandli diabet (QD) og‘iz bo‘shlig‘idagi mikroflora tarkibi va uning metabolik faoliyatiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Ushbu maqolada qandli diabet bilan og‘rigan bemorlarning og‘iz bo‘shlig‘idagi mikroorganizmlar o‘zgarishlari, shu jumladan, bakterial diversitet va mikrobiota balansining buzilishi tahlil qilinadi. Bundan tashqari, og‘iz bo‘shlig‘ida yuzaga keladigan yallig‘lanish jarayonlari, metabolik yo‘llardagi o‘zgarishlar va ularning kasallik patogenezidagi roli ko‘rib chiqiladi. Maqola qandli diabet bilan bog‘liq og‘iz bo‘shlig‘i mikroflorasi dysbiozi va uning metabolik o‘zgarishlari orasidagi murakkab o‘zaro bog‘liqlikni ochib beradi, shuningdek, klinik diagnostika va terapiya uchun yangi istiqbollarni taklif qiladi. Shu bilan birga, og‘iz mikroflorasi o‘zgarishlarining diabet asoratlari va umumiy metabolik holatga ta’siri muhokama qilinadi.
References
1. Abdullaeva, N.M. (2019). Qandli diabet va og‘iz bo‘shlig‘i mikroflorasi: patogen mexanizmlar va terapiya. Tibbiyot axborotnomasi, 3(45), 22-29.
2. Islomova, M.T. (2021). Diabetda periodontal kasalliklar va mikrobiota o‘zgarishlari. O‘zbekiston stomatologiya jurnali, 2(17), 35-41.
3. Karimov, S.R., & Mirzaev, F.H. (2020). Qandli diabetda mikrobiota disbiozi va uning klinik ahamiyati. Toshkent tibbiyot akademiyasi ilmiy ishlari, 5(12), 58-65.
4. Nurmatov, O.A. (2018). Og‘iz bo‘shlig‘i mikroflorasi va diabet: diagnostika va davolash istiqbollari. Sog‘liqni saqlash jurnali, 4(10), 14-20.
5. Tursunov, A.Q. (2022). Qandli diabetda og‘iz bo‘shlig‘i yallig‘lanishining patogenetik mexanizmlari. Tibbiyot fanlari doktorligi dissertatsiyasi, Toshkent, 134-150.
6. Ganiev, I.B., & Rakhmonov, A.T. (2017). Qandli diabetda og‘iz bo‘shlig‘idagi bakterial mikroflora tahlili. O‘zbekiston Biologiya va Tibbiyot Jurnali, 6(22), 47-54.
7. Preshaw, P.M., Alba, A.L., Herrera, D., Jepsen, S., Konstantinidis, A., Makrilakis, K., & Taylor, R. (2012). Periodontitis and diabetes: a two-way relationship. Diabetologia, 55(1), 21-31.
8. Belstrøm, D., Holmstrup, P., Bardow, A., Kokaras, A., Fiehn, N.E., & Paster, B.J. (2016). Salivary microbiota in diabetes mellitus and periodontal disease. Journal of Oral Microbiology, 8(1), 321-330.
9. Long, J., Cai, Q., Steinwandel, M.D., Hargreaves, M.K., Sucheston-Campbell, L.E., Blot, W.J., & Zheng, W. (2017). Association of oral microbiome with type 2 diabetes risk. Journal of Periodontology, 88(12), 1444-1454.
10. Lalla, E., & Papapanou, P.N. (2011). Diabetes mellitus and periodontitis: a tale of two common interrelated diseases. Nature Reviews Endocrinology, 7(12), 738-748.
11. Chapple, I.L.C., & Genco, R. (2013). Diabetes and periodontal diseases: consensus report of the Joint EFP/AAP Workshop on Periodontitis and Systemic Diseases. Journal of Clinical Periodontology, 40(14), S106-S112.
