ZAMONAVIY O`ZBEK TILIDA SINTAKSISNING TARAQQIYOTI VA O`ZGARISHLARI
Keywords:
Zamonaviy o‘zbek tili ,Sintaksis ,Gap tuzilishi ,So‘z birikmalari ,Murakkab gap, Sintaktik o‘zgarishlar,Internet tili, Lingvistik innovatsiyalar, Ommaviy axborot vositalari, Ijtimoiy tarmoqlar va til Funksional uslublar,Xorijiy tillarning ta’siri, Til taraqqiyoti, Sintaktik qisqartmalar, Matn sintaksisi.Abstract
Mazkur maqolada zamonaviy o‘zbek tilining sintaktik tizimi, uning taraqqiyoti va o‘zgarishlari ilmiy-nazariy asosda tahlil etiladi. O‘zbek tilining sintaksisi tarixan shakllangan me’yorlar asosida rivojlangan bo‘lsa-da, zamonaviy lingvistik jarayonlar natijasida bu me’yorlarning ayrim jihatlari o‘zgarib bormoqda. Xususan, jamiyatning ijtimoiy-madaniy hayotidagi o‘zgarishlar, texnologik taraqqiyot, axborot-kommunikatsiya vositalarining keng qo‘llanilishi sintaktik tuzilmalarning yangilanishiga olib kelmoqda. Maqolada so‘z birikmalari va gap tuzilishidagi innovatsion xususiyatlar, murakkab gaplarning qo‘llanishi, sintaktik qisqartmalar, internet tili va norasmiy yozishmalardagi sintaktik xususiyatlar o‘rganiladi. Ayniqsa, nutqning dinamizmi va funksional uslublarning o‘zgarishi natijasida sodda va murakkab gaplarning tarkibiy tuzilishida yuz berayotgan o‘zgarishlar tahlil qilinadi. Bundan tashqari, zamonaviy o‘zbek tilida sintaksisning rivojlanishiga ta’sir etuvchi lingvistik omillar, xorijiy tillarning ta’siri, ommaviy axborot vositalari va ijtimoiy tarmoqlardagi til tendensiyalari ham ko‘rib chiqiladi. Ushbu maqola tilshunoslikda sintaksis bo‘yicha olib borilayotgan zamonaviy tadqiqotlar doirasida tahlil qilinib, o‘zbek tilining kelajakdagi sintaktik rivojlanish yo‘nalishlariga oid fikrlar ilgari suriladi.
References
1. Ikkinchi nashr T.”O’zbekiston” 1992 yil. O’zbek tilining nazariy sintaksisi T. A. Narmatov va boshqalar So’z valentligi va sintaktik a’loqa “O’zbek tili va adabiyoti” jurnali № 5-6 1992-yil R. Rasulov A.
2. Aliyev K. Sodiqov O’zbek adabiy tili tarixidan. “O’zbekiston” 1994-yil B.
3. Abdurahmonov, S. Mamajonov O’zbek tili va adabiyoti “O’zbekiston” 1995-yil.
4. M.Mirtojiyev Mantiqiy predikatning ega vazifasida kelishi “O’zbek tili va adabiyoti” №2 1995-yil F. Ubayeva , R. Saydullayeva to’liqsiz gaplar to’g’risida ba’zibir mulohazalar.
5. “O’zbek tili va adabiyoti” jurnali №1 1997-yil A. Xo’jiev. So’zning morfem tarkibi masalalariga doir . “O’zbek tili va adabiyoti” jurnali 1998-yil
